چند کلمه در شرح محتوای وب‌سایت...

معماري پايدار

معماري پايدار

مفهوم توسعه پايدار

مفهوم توسعه پايدار به معني ارائه راه حل هايي در مقابل الگوهاي نسبي كالبدي، اجتماعي و اقتصادي توسعه مي باشد كه بتواند از بروز مسائلي همچون نابودي منابع طبيعي، تخريب اكو سيستم ها، آلودگي،‌ افزايش بي رويه جمعيت رواج بي عدالتي و پائين آمدن كيفيت زندگي انسان ها جلوگيري مي كند.

فعل sustain كه از سال 1290 در زبان انگليسي بكار گرفته شده در ريشه لاتين sub tenere نگه داشتن و يا نگهداري كردن است. در فارسي به پايا، دائم، با ثبات، باقي، استوار، جاويدان، بادوام، و .... ترجمه شده است.پايداري به معني پايدار،‌ بادوام و از همه متداول تر پايدار و پايداري است.

 

تعريف توسعه پايدار

متاسفانه تا كنون تعريف جامعي از توسعه پايدار ارائه نشده است. تعريفي كه بيش از همه مورد استفاده قرار گرفته، تعريف كميسيون براندتلند است. آن را توسعه اي كه به تواند نيازهاي كنوني را بدون از دست دادن توانايي هاي نسل آينده در تأمين نيازهايشان تأمين كند.

          اين تعريف از سه جهت مورد استفاده قرار گرفته است. يكي از جهت انسان محوري بودن آن و ديگري به خاطر مشكل تعريف كردن نيازها و بالاخره به خاطر عدم ارائه راه حل هاي عملي و اجرايي جهت تحقق آن، شايد بتوان به تعريفي نسبتاً‌ ساده و فرآيندگر اكتفا كرد:

توسعه پايدار آن توسعه اي است كه سلامت انسان و نظم هاي اكولوژيكي را در بلند مدت بهبود بخشد.

 

اهداف توسعه پايدار

هدف اصلي توسعه پايدار تأمين نيازهاي اساسي، بهبود و ارتقاء سطح زندگي براي همه، حفظ و اداره بهتر اكوسيستم ها و آينده هاي امن تر و سعادتمند تر ذكر شده است.

توسعه پايدار فرآيندي است كه در آن سياست هاي اقتصادي، مالي، تجاري، انرژي كشاورزي،‌ صنعت و ساير سياستهاي به نحوي طراحي مي شوند كه منجر به توسعه اي شوند كه از لحاظ اقتصادي،‌ اجتماعي، و اكولوژيكي پايدار باشد و مفهوم آن سرمايه گذاري به قدر كافي در زمينه آموزش، بهداشت،‌جمعيت و انرژي است به طوري كه بدهي اجتماعي براي نسل هاي آينده به وجود نيايد.

در نهايت مي توان گفت كه توسعه پايدار يك مفهوم جامع دارد و به تمام جنبه هاي زندگي انساني مربوط مي شود و اجراي مدل هاي پايدار، نياز به تغييرات اساسي در سياست هاي ملي و بين المللي دارد.

 

 

 

 

 

توسعه پايدار و معماري

در اين جهان معماران نيز همسو با ساير دانشمندان و در پي يافتن راه كارهاي جديد براي تأمين زندگي مطلوب انسان بوده اند. بديهي است كه زندگي، كار، تفريح، استراحت و.... همه و همه فعاليت هايي مي باشند كه در فضاهاي طراحي شده توسط معماران صورت پذيرفته و از آنجا كه نقاط ضعف و قوت يك ساختمان بر زيست بوم جهان تأثير مستقيم خواهد داشت وظيفه اي بس حساس در اين خصوص بر عهده معماران مي باشد. كاربرد مفاهيم پايداري درمعماري مبحثي تازه را به نام «معماري پايدار» يا معماري اكولوژيكي يا معماري سبز يا معماري زيست محيطي باز كرده است كه همگي اين ها داراي مفهوم يكساني هستند و بر معماري سازگار با محيط زيست دلالت دارند.

 

پيشينه معماري پايدار

در گذشته اعتقاد بر اين بود كه تمام جهان هستي از تركيب چهار عنصر آب، خاك، آتش، هوا به وجود آمده است با وجود اينكه امروزه مشخص شده كه بوجود آمدن جهان روند بسيار پيچيده اي داشته ولي هنوز هم اين چهار عنصر راه حل هاي مناسبي را براي اين نگرش و ارتباط متقابل ساختمان و محيط اطراف فراهم مي كند.

ريشه هاي اصلي نهضت حفظ محيط زيست و معماري پايدار به قرن نوزدهم بر مي گردد . جان راسكين ، وليام مورسين و ريچارد راجرز از پيشگامان نهضت معماري پايدار محسوب مي شوند.

راسكين در كتاب هفت چراغ معماري خود مي گويد كه براي دست يابي به رشد و پيشرفت مي توان نظم هارمونيك موجود در طبيعت را الگو قرار داد. موريس بازگشت به فضاي سبزه ،حومه سبز  خود كفايي و احياي منابع محلي را توصيه مي كرد. وي در يكي از اعلاميه هاي بليغ خود از معماران خواسته كه قدر نظم و زيبايي طبيعت را بدانند.

همه اين پيشگامان از واژه طبيعت استفاده كرده اند و امروزه تنها لغتي كه مي توان به خوبي جانشين اين واژه كرد و معماري پايدار است.

سالها بعد معماران ديگر مانند فرانك لويد رايت، پيتر آيزنمن و... عقايد اين پيشگامان را ادامه و گسترش دادند. شكوفايي جنبش معماري پايدار با وجود جنبش هاي مترياليستي نهضت مدرن از بين نرفت و در اواخر قرن آميزه هاي جالبي از طراحي ساختمان را كه به عنوان بوم شناسي فني يا بوم شناسي سرد شناخته شده به وجود آورد.

ساختمان هايي كه بر اساس معماري پايدار طراحي شده اند بر خلاف ساختمان هاي قديمي و ثابت ،انعطاف پذير و تا حدي سيال بوده اند به طوري كه طبق گفته هاي ريچارد راجزر ساختمان ها همانند پرندگان كه در زمستان پرهاي خود را پوش مي دهند خود را با شرايط جديد زيستي وفق داده بر اساس آن سوخت و سازشان را تنظيم مي كند.بدين ترتيب اين شكل حساس طراحي رابطه موفق بين زيبايي طبيعي و دنياي انسان بر قرار كرده و به نظرات راسكين، موريس و .... تجسم عيني بخشيده است.

 

 

اصول معماري پايدار

پايداري بي هيچ واسطه اي همان مسيري است كه معماري بايستي در آينده نزديك بدان دست پيدا كند. اين نوع معماري بايد تداعي كننده احساس انسانها نسبت به طبيعت باشد به همين دليل اجراي ساختمان با تفكر و مباني معماري بسيار حائز اهميت است. بايستي كمي سبك تر بر روي زمين زندگي كنيم زيرا عمق خاك برداري و ساير دخل وتصرف هايي كه در پوسته طبيعي زمين براي ساخت ساز انجام مي دهيم نه تنها،با نيازمنديهاي ما در رابطه با فضاهاي يك ساختمان مرتبط است بلكه بر ارگانيسم كليه موجودات و گياهان محيط زيست تأثير مي گذارد .ما نمي توانيم پيش از اين نسبت به انرژي كه بر اكوسيستم محيط مي گذاريم بي توجه باشيم . روشي كه زندگي مي كنيم و انتخابي كه براي رفع نيازهايمان داريم اثر چشمگيري بر كيفيت زندگي افرادي دارد كه در آينده دنباله رو ما خواهند بود.

اكنون زماني رسيده است كه مسئوليت شيوه زندگي و به تبع آن فرم معماري مان را بپذيريم. اين كه چگونه خانه هايمان را طراحي و مصالح آن را انتخاب كنيم از مهمترين مسائلي است كه آينده ساختمان سازي هايمان را تحت تاثير قرار مي دهد. بحث مصرف و استفاده از انرژي در تمام مراحل ساخت ساختمان مورد توجه است و بايستي توجه شود كه چه مقدار انرژي چه در حين ساخت بنا و چه پس از ساخته شدن مورد استفاده مي باشد. بنابراين گرمايش، سرمايش و .... به صورت ماده و مصالح در ساختمان مصرف شده و مي شود. مصرف انرژي به دليل آلودگي توليد گاز و غيره اثر مستقيم بر كيفيت محيط زيست دارد.

مصرف سوخت هاي فسيلي براي تأمين انرژي از زيبايي طبيعت مي كاهد منابع را به سرعت كاهش مي دهد و اكوسيستم را از تقارن طبيعي خود خارج مي سازد. پس مصالح انتخاب شده براي حفظ انرژي در ساختمان بسيار مهم است.

 

 

بطور كلي معماري سبز بر چهار اصل استوار است:

- از انرژي آب، باد و ساير منابع طبيعي حفاظت كنيم.

- سلامت محيط زيستمان را تأمين كنيم.

- اقتصاد را در كشور رشد دهيم.

- كيفيت بالايي از زندگي براي شهروندان ارائه دهيم.

موسسه ي rockymountain پنج عنصر طراحي پايدار را اينگونه بيان مي كند:

1- طراحي و برنامه مي بايست كامل باشد. طراحي پايدار در مقايسه با طراحي سنتي در آغاز بار و سنگيني بيشتري دارد.  تصميمات زود هنگام بيشترين تأثير سرء را در استفاده بهينه از انرژي،  طراحي خورشيدي غير فعال، آفتاب گير بودن و سرمايش طبيعي را دارد.

2- طراحي پايدار بيشتر مربوط به فلسفه ساختمان است تا شكل و فرم آن، ساختمان پايدار شكل و فرم خاصي ندارد.

3- طراحي پايدار نه پر هزينه تر و نه پيچيده تر از طراحي سنتي مي باشد.

4- طراحي جامع كه در آن هر بخش به عنوان جزئي از يك مجموعه كلي قلمداد و متصور مي شود براي طراحي پايدار موفق امري حياتي است.

5- كاهش مصرف انرژي و ارتقاء سلامت انسان اصول اصلي طراحي پايدار را تشكيل مي دهد.

 ديگر عناصر و اصول عبارتند از:

شاخصه هاي معماري در ذخيره ي انرژي، پوشش هاي ساختماني كه انرژي را حفظ و نگه دارد و نيز داشتن سيستم هاي الكتريكي و مكانيكي كه باعث كار آمد شدن مصرف انرژي و ارتقاء سلامت انسان شود.

از شاخصه هاي كليدي مديريت طراحي پايدار ايجاد و حفظ تعامل و ارتباط بين مردم، طراح، سازنده و مصرف كننده ساختمان مي باشد. اين حلقه ي ارتباط حياتي اجرا و عمليات ساختمان و طراحي را ميسر مي كند. اين حلقه بايد درهمان مراحل اوليه  طراحي تشكيل شود و نيز بايد ارزيابي پس از سكني گزيدن را هم در بر داشته باشد.


 

 

اهميت طراحي پايدار

ساختمان ها بعد از ساخت و ساز هم از حيث عملكردشان تأثيرات مهمي بر محيط زيست دارند. ساختمانها در حدود 32% از منابع روي زمين را مصرف مي كنند شامل: 12% از ضايعات را در جهان را توليد مي كند و نيز 40% مواد منتشر در هوا را توليد مي نمايد. بنا بر گرفته ي romm  وقتي فقط 1% از مخارج اوليه پروژه هزينه مي شود 70% از هزينه هاي مربوط به چرخه ي حيات آن تضمين شده و اگر 7% هزنيه ي پروژه مصرف شود 85% از هزينه هاي مربوط به چرخه ي حيات آن تضمين شده است.

Pears بيان مي كند كه اولين قرباني كاهش هزينه ها توسط مالكان و توليد كنندگان عبارتست از: كاهش زمان لازم براي تحليل و بهينه سازي طرح و فقدان تعامل بين متخصصان در مرحله طراحي و برنامه ريزي. اين مطلب مي تواند اثر مهمي بر هزينه هاي مربوط به چرخه ي حيات در مرحله ي اجرا گردد، و همچنين تأثيرات محيط زيستي داشته و منجر به شكست هاي پرهزينه ي سيستم شود. اجراي يك روند طراحي موفق رسيدن به يك ساختمان پايدار را تسهيل مي كند.

فوايد طراحي پايدار چيست؟

منافع براي طراحان:

طراحاني كه تجربه ي به كارگيري طراحي پايدار را دارند، اين فرصت را مي يابند تا خود را از پيشگامان عرصه طراحي قرار دهند. يعني شانس گرفتن كار به خصوص از مشتريان دولتي را بيشتر داشته باشند. روند طراحي پايدار با تاكيد بر ارزيابي پس از ساكن شدن، اين امكان را براي طرح به وجود مي آورد كه از فعاليت هاي قبلي خود درس گرفته و در طراحي هاي بعديشان به كار گيرند. با چنين روندي مشاوران طراحي پايدار سهم بيشتري در بازار بدست خواهند آورد.

 

ريسك ها و خطرات مربوط به طراحي پايدار چيست؟

بيشترين ريسك در طراحي پايدار مربوط به ارزيابي دقيق از تاثيرات تصميمات اتخاذ شده در طراحي است. فرضيه ها غالباً‌ بر اساس تاثيرات احتمالي شاخصه هاي طراحي پايدار شكل مي گيرد ولي از آنجا كه اين مسائل در طراحي هاي رايج مطرح نيست اين برآوردها بر مبناي شبيه سازي و حد سيات مبتني بر معلومات موجود شكل مي گيرد و بازده و خروجي بالقوه را بيان مي كند نه واقعي.

متخصصين ماهر و قابلي در صنعت پايدار سازي وجود دارند ولي به هر حال خيلي ها هم ادعا مي كنند كه متخصصين پايدار سازي هستند، در حالي كه اينگونه نمي باشد، كه اين امر باعث ترديد و يا پس كشيدن كارفرمايان از قبول كار مي باشد.

 

 

تاثير گذارترين عوامل

نقص ها و ناكار آمدي ها در روند طراحي كه مي تواند تاثيرات عمده در پايدار سازي داشته باشد عبارتند از:

- عدم ايجاد هماهنگي و تعاون بين تيم طراحي در طول دوره پروژه

- عدم توانايي در دنبال توسعه و تصميم برنامه هاي پايداري در هر يك از مراحل انجام پروژه

- مقاومت سرمايه گذاران پروژه در مقابل پرداخت بيشتر براي طراحي جامع

- تفكيك و جدائي مسئوليت ها در طول دوره پروژه.

 

گزارش تخلف
بعدی